Jak wybrać lite drewno konstrukcyjne?
Rynek litego drewna konstrukcyjnego jest zdominowany przez produkty w klasie wytrzymałości C14 i C24. Nic dziwnego, parametry wytrzymałościowe tychże klas wskazują na drewno, które idealnie sprawdza się do zastosowania do budowy konstrukcji oraz elementów pomocniczych. Jak w takich okolicznościach dokonać właściwego wyboru? Wytrzymałość i inne właściwości drewna konstrukcyjnego do zastosowania w budownictwie została sklasyfikowana normą PN-EN 338:2004. Wytyczne odnoszą się do właściwości różnych rodzajów tego surowca, wykorzystywanych do zastosowań budowlanych. W ramach klasyfikacji określa się parametry takie jak: wytrzymałość na zginanie, rozciąganie włókien, rozciąganie w poprzek włókien, ściskanie, ścinanie oraz sprężystość wzdłuż i w poprzek.
Wszystkie wartości określono dla drewna o wilgotności wynoszącej 15%.
Jak czytać oznaczenie klas drewna litego?
Oznaczenie klasy drewna litego składa się z litery C i liczby. Litera C oznacza drewno iglaste, a liczba po literze to wartość wytrzymałości na zginanie w [MPa]. Warto wiedzieć, że gatunki liściaste są oznaczone literą D i w większości charakteryzują się lepszymi parametrami wytrzymałościowymi niż drewno iglaste. Ze względu na aspekt ekonomiczny drewno liściaste jest rzadko stosowane na elementy konstrukcyjne. Podobnie jest w przypadku ponad przeciętnie wytrzymałych gatunków iglastych. Do budowy konstrukcji nośnych najczęściej stosuje się drewno konstrukcyjne C24 do C30.
Drewno iglaste wyższych klas jest z reguły już zbyt drogie. Zazwyczaj nie ma też potrzeby stosowania materiału o wyższych parametrach wytrzymałościowych. Klasy poniżej C24, a najczęściej drewno konstrukcyjne C14 stosuje się na tzw. konstrukcje drugorzędne, których uszkodzenie nie powoduje osłabienia konstrukcji nośnej.
Wpływ wilgotności na wytrzymałość litego drewna konstrukcyjnego
Według przepisów i dobrych praktyk budowlanych wilgotność drewna konstrukcyjnego jest zależna od warunków eksploatacji danej konstrukcji. Trzeba jednak mieć na uwadze to, że parametry wytrzymałościowe drewna zmieniają się wraz ze zmianą jego wilgotności. Im wyższa wilgotność, tym mniejsza wytrzymałość drewna niezależnie od pierwotnie określonej klasy.
Jednak na konstrukcje nie nadawałoby się także bardzo suche lite drewno, gdyż byłoby bardzo suche i podatne na pęknięcia. Ze względu na ograniczenia wytrzymałościowe i możliwości pozyskania surowca lite drewno konstrukcyjne C24 dostępne jest jako elementu o długości do 6m.
Mając to na uwadze, przyjęto, że wilgotność nie powinna przekraczać:
-
20% w konstrukcjach chronionych przed wilgocią,
-
23% w konstrukcjach na wolnym powietrzu,
-
15% w konstrukcjach klejonych.
Dostępne drewno konstrukcyjne C14 i C24
Szukając drewna konstrukcyjnego, warto pytać o jego wilgotność. Trzeba jednak mieć świadomość, że produkty tego typu są w większości przypadków składowane na zewnątrz. Często drewno konstrukcyjne C24 lub C14 to tzw. drewno suche, które zostało wysuszone podczas sezonowania na otwartym powietrzu. Akceptowany poziom wilgotności dla takich wyrobów zawiera się w przedziale od 15 do 20%.
W trakcie eksploatacji konstrukcji osłoniętej przed wilgocią drewno konstrukcyjne z czasem wysycha i się kurczy. W trakcie tego procesu może dojść do odkształceń zamocowanego już drewna oraz powstania charakterystycznych pęknięć.
